Isı Yalıtım Sözlüğü

• Isı İletkenlik Katsayısı (λD):

Isıl iletkenlik katsayısı, bir maddenin ısıyı iletme yeteneğini ölçen bir fiziksel özelliktir. Bir maddenin ısıl iletkenlik katsayısı ne kadar yüksekse, o maddenin ısı iletimi de benzer oranda yüksektir. Genellikle λ (lambda) sembolüyle temsil edilir. Isı iletimi, maddenin cinsi, yoğunluğu, ortamın sıcaklığı ve basıncı gibi faktörlere bağlı olarak değişir ancak, bir maddenin ısı iletkenlik katsayısı maddenin boyutuna veya kalınlığına göre değişmez. Isıl iletkenlik katsayısı, mühendislik ve malzeme bilimi gibi alanlarda önemli bir parametredir ve ısı transferi hesaplamalarında kullanılır.

Bu noktada daha düşük ısı iletkenlik katsayısına sahip bir ürünün daha iyi ısı yalıtımı sağladığını söyleyebiliriz.

• Isıl Direnç (R):

Isıl direnç, Isı iletimine karşı koyma derecesini ifade eder. Bir maddenin ısıl direnci ne kadar yüksekse, ısı yalıtma özelliği de o kadar yüksek olur. Isıl direnç, ısıl iletkenlik katsayısı ile ters orantılıdır; yani, bir maddenin ısıl iletkenlik katsayısı ne kadar düşükse, ısıl direnci o kadar yüksek olur. Isıl direnç, ısı yalıtım malzemesinin kalınlığına bağlı olarak değişir, malzeme kalınlığı arttıkça ısıl direnci de artar. Isıl direnç genellikle R (resistance) sembolüyle temsil edilir ve birimi, genellikle metrekare çarpı Kelvin bölü Watt (m²·K/W) cinsindendir. Isıl direnç, ısı transferi uygulamalarında malzeme seçimi ve yalıtım hesaplamaları gibi birçok mühendislik uygulamasında önemli bir parametredir.

Bu nedenle ısı yalıtım ürünleri karşılaştırılırken R değeri yüksek ürünün ısı yalıtım özelliğinin daha yüksek olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

• Yüzeylere Dik Çekme Dayanımı:

Yüzeylere dik çekme dayanımı, bir malzemenin yüzeyine dik yönde uygulanan gerilmeye karşı gösterdiği direnci ifade eder. Bu dayanım, malzemenin iç yapısındaki moleküler bağlar ve dış etkenlerle ilişkilidir.

Bu dayanım genellikle birim alan başına kuvvet cinsinden ifade edilir. Bir malzeme belirli bir alanı dik yönde çekiş kuvvetine maruz bırakıldığında, bu kuvvetin malzeme üzerindeki dağılımı incelenerek yüzeylere dik çekme dayanımı belirlenebilir.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının yayınladığı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları – 2023 yayınına göre EPS ve taş yünü ürünleri yüzeyde dik çekme değerlerine göre sınıflandırılmaktadır.

• %10 Deformasyonda Basma Gerilmesi:

%10 deformasyonda basma gerilmesi, belirli bir deformasyon seviyesinde (genellikle %10) malzemenin maruz kaldığı basınç gerilmesidir. Bu, malzemenin belirli bir basma kuvvetine ne kadar dayanıklı olduğunu gösterir ve malzemenin basınç altında nasıl davrandığını anlamak için önemli bir parametredir. Bu değer, malzemenin mekanik özelliklerini ve dayanıklılığını anlamak için kullanılır ve mühendislik tasarımı ve malzeme seçimi süreçlerinde önemli bir rol oynar.

• Boyutsal Kararlılık:

Boyutsal kararlılık, bir malzemenin veya bir yapı elemanının belirli bir sıcaklık, nem, basınç veya diğer çevresel koşullar altında boyutlarının sabit kalma yeteneğidir. Bir malzeme veya yapı elemanı boyutsal olarak kararlı ise, çevresel değişiklikler veya yükler altında boyutlarında önemli ölçüde değişiklik olmaz.

Boyutsal kararlılık, özellikle inşaat ve mühendislik uygulamalarında önemlidir. Örneğin, bir yapı elemanının boyutsal kararlılığı, yapısal bütünlüğün korunması ve istikrarlı bir şekilde çalışması için kritik öneme sahiptir.

Boyutsal kararlılık, malzemenin termal genleşme katsayısı, nem emme özelliği, mekanik dayanıklılığı ve yapısal tasarım gibi faktörlere bağlıdır. Bu özellik, malzeme seçiminde ve yapısal tasarımda göz önünde bulundurulmalıdır.

• Uzun süreli su emme:

Uzun süreli su emme, bir malzemenin suya maruz kaldığı durumda ne kadar su emdiğini ve bu emme sonrasında malzemenin su tutma kapasitesini ifade eder. Bu özellik, malzemelerin su iticilik ve dolayısı ile uzun vadeli performansını değerlendirmek için önemlidir.

Kısmi daldırma metoduyla uzun süreli su absorpsiyonu, alt kısmı 28 gün süreyle suyla temas ettirilen bir deney parçasının kütlesindeki değişim ölçülerek tayin edilir.

Örneğin, dış cephede kullanılan bir yapı malzemesinin uzun süreli su emme özelliği, malzemenin bozulmasına neden olabilecek su hasarını değerlendirmeye yardımcı olabilir. Bu özellik, malzeme seçiminde ve ürün performansının belirlenmesinde mutlaka dikkate alınmalıdır.

• Su Buharı Difüzyon Direnci:

Su buharı difüzyon direnci, genellikle su buharı geçirgenliği veya su buharı geçirgenlik direnci olarak da adlandırılır. Bu özellik, bir malzemenin su buharını ne kadar geçirdiğini ve buharın geçişi sırasında ne kadar direnç gösterdiğini belirler.

Su buharı difüzyon direnci, binalarda ısı yalıtım malzemeleri seçiminde ve binaların su ve nem kontrolü için kullanılan malzemelerin performansının belirlenmesinde önemlidir. Dış hava koşullarından iç mekanlara su buharının geçişi, yapının içinde nem birikimine ve yapısal hasara neden olabilir. Bu nedenle, su buharı difüzyon direnci, yapı elemanlarının uzun vadeli performansını ve iç mekan hava kalitesini etkileyebilecek bir özelliktir.

• Yangına Tepki Sınıfı:

Yangına tepki sınıfları genellikle ulusal veya uluslararası standartlara göre belirlenir ve yangına maruz kalma durumunda bir malzemenin davranışını sınıflandırır. Bu sınıflar, malzemenin yangına karşı direncini ve yangının yayılmasını kontrol etme yeteneğini gösterir. İşte genel olarak kullanılan bazı yangına tepki sınıfları:

• A sınıfı: A sınıfı malzemeler yangına karşı en dirençli olanlardır. Bu malzemeler yangına dayanıklı, yanmaz veya yangın söndürücü özelliklere sahiptir.

• B sınıfı: B sınıfı malzemeler, yangına karşı dirençli olmakla birlikte, A sınıfı kadar yüksek dirence sahip değildir. Ancak, yangının yayılmasını kontrol etme ve yangını söndürme yetenekleri vardır.

• C sınıfı: C sınıfı malzemeler, orta derecede yangına dirençlidir. Yangına tepkileri ve yangının yayılmasını kontrol etme yetenekleri orta düzeydedir.

• D sınıfı: D sınıfı malzemeler, yangına karşı sınırlı bir dirence sahipken, yangının yayılmasını kontrol etme yetenekleri daha zayıftır.

• E sınıfı: E sınıfı malzemeler, yangına karşı düşük bir dirence sahiptir ve yangının yayılmasını kontrol etme yetenekleri sınırlıdır.

• F sınıfı: F sınıfı malzemeler, yangına karşı dirençsizdir ve yangının yayılmasını kontrol etme yetenekleri zayıftır.